Οι κρυφοί κίνδυνοι πίσω από το χρόνιο και οξειδωτικό στρες
Το χρόνιο στρες και το οξειδωτικό στρες έχουν μια στενή και αλληλεπιδραστική σχέση, καθώς το ένα μπορεί να επιδεινώσει το άλλο. Συγκεκριμένα, το χρόνιο ψυχολογικό ή σωματικό στρες μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του οξειδωτικού στρες στον οργανισμό. Ας δούμε πώς σχετίζονται:
Αύξηση ελευθέρων ριζών λόγω χρόνιου στρες: Το χρόνιο στρες ενεργοποιεί τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης και άλλων ορμονών στρες. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να:
1) Αυξήσουν την παραγωγή ελευθέρων ριζών μέσω της αύξησης του μεταβολικού ρυθμού και της ενεργοποίησης οξειδωτικών διεργασιών.
2) Μειώσουν την αποτελεσματικότητα των φυσικών αντιοξειδωτικών μηχανισμών του σώματος, εξασθενώντας την ικανότητα εξουδετέρωσης των ελευθέρων ριζών.
Οξειδωτικό στρες και φλεγμονές: Το χρόνιο στρες μπορεί να προάγει φλεγμονώδεις αντιδράσεις, ενώ το οξειδωτικό στρες συμβάλλει και αυτό στην ενεργοποίηση φλεγμονωδών μονοπατιών. Οι φλεγμονές είναι ένας κοινός κρίκος μεταξύ των δύο μορφών στρες, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο όπου το στρες προκαλεί οξειδωτικό στρες, το οποίο με τη σειρά του αυξάνει τη φλεγμονή και το χρόνιο στρες.
Βλάβες που προκαλούνται από τη συνεργασία των δύο: Όταν το χρόνιο στρες και το οξειδωτικό στρες συνυπάρχουν, αυξάνεται η πιθανότητα για κυτταρικές βλάβες, επιτάχυνση της γήρανσης και εμφάνιση χρόνιων ασθενειών. Οι συνδυασμένες αυτές επιδράσεις επηρεάζουν:
Το καρδιαγγειακό σύστημα: Αυξάνεται ο κίνδυνος για υπέρταση, καρδιακές παθήσεις και αθηροσκλήρωση.
Το νευρικό σύστημα: Συμβάλλουν στην εμφάνιση νευροεκφυλιστικών παθήσεων (π.χ. Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον) μέσω βλάβης στα νευρικά κύτταρα.
Το ανοσοποιητικό σύστημα: Καταστολή της λειτουργίας του, κάνοντας τον οργανισμό πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις και ασθένειες.
Πρόληψη: Η διαχείριση του χρόνιου στρες είναι σημαντική για τη μείωση του οξειδωτικού στρες. Τεχνικές όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός, η σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά μπορούν να βελτιώσουν την ισορροπία και να περιορίσουν τις αρνητικές συνέπειες.
