Negativity Bias: Γιατί ο Εγκέφαλος Προτιμά την Αρνητική Σκέψη;
Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί μία κακή εμπειρία σε επηρεάζει περισσότερο από δέκα καλές; Γιατί μια αρνητική κουβέντα μένει στο μυαλό σου, ενώ οι θετικές ξεχνιούνται γρήγορα; Η απάντηση βρίσκεται στον ίδιο τον εγκέφαλό σου.
Τι είναι το Negativity Bias;
Ο όρος negativity bias (μεροληψία υπέρ του αρνητικού) περιγράφει την τάση του εγκεφάλου να επεξεργάζεται και να θυμάται τις αρνητικές εμπειρίες πιο έντονα από τις θετικές. Πρόκειται για ένα φυσικό, εξελικτικό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου νου που είχε, και εξακολουθεί να έχει, λειτουργικό σκοπό.
Γιατί ο εγκέφαλός μας “προτιμά” την αρνητικότητα;
Από τη σκοπιά της επιβίωσης, η ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να αντιδρούμε σε απειλές ήταν κρίσιμη. Ο εγκέφαλος «καλωδιώθηκε» ώστε να δίνει προτεραιότητα στο να εντοπίζει κινδύνους και προβλήματα. Μια παράβλεψη σε κάτι αρνητικό μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες. Αυτό όμως που κάποτε μας προστάτευε, σήμερα μπορεί να μας παγιδεύει. Ο εγκέφαλος συνεχίζει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, δίνοντας υπερβολική έμφαση σε κάθε αρνητικό γεγονός, σκέψη ή συναίσθημα και συχνά αγνοώντας το θετικό.
Πώς εκδηλώνεται στην καθημερινότητα:
• Εστιάζεις σε ένα αρνητικό σχόλιο ενώ δέχτηκες πολλά θετικά.
• Σκέφτεσαι διαρκώς ένα λάθος που έκανες, παραγνωρίζοντας τις επιτυχίες σου.
• Προβλέπεις καταστροφικά σενάρια, ακόμα κι όταν όλα πάνε καλά.
Αυτή η τάση μπορεί να επηρεάσει την ψυχική μας υγεία, τη διάθεση, τη συμπεριφορά αλλά και τις σχέσεις μας.
Μπορούμε να «ξε-εκπαιδεύσουμε» τον εγκέφαλο;
Η απάντηση είναι ναι. Χάρη στη νευροπλαστικότητα, την ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει, μπορούμε να τον εκπαιδεύσουμε να εστιάζει περισσότερο στο θετικό.
3 Πρακτικές Στρατηγικές για Θετικότερη Σκέψη
1. Ενσυνείδητη καταγραφή θετικών στιγμών Αφιέρωσε 10–15 δευτερόλεπτα κάθε φορά που συμβαίνει κάτι θετικό (ένας καφές με φίλο, μια όμορφη φράση, μια προσωπική επιτυχία). Ο εγκέφαλος χρειάζεται χρόνο για να “εγγράψει” τις καλές εμπειρίες.
2. Ημερολόγιο Ευγνωμοσύνης Καταγράφοντας 2-3 πράγματα κάθε βράδυ για τα οποία νιώθεις ευγνωμοσύνη, βοηθάς τον εγκέφαλό σου να αναζητά πιο εύκολα το θετικό.
3. Αμφισβήτησε τις αυτόματες σκέψεις Όταν κάτι αρνητικό σε απασχολεί, ρώτα τον εαυτό σου: «Είναι αλήθεια; Ή το λέει ο φόβος;» Αυτό βοηθά στην επαναξιολόγηση των ερεθισμάτων.
Extra tip!
Ο εγκέφαλός μας έχει τάση να “κολλάει” στο αρνητικό, δεν σημαίνει όμως ότι είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε μέσα στην αρνητικότητα. Με απλές, καθημερινές πρακτικές μπορούμε να ενισχύσουμε τη θετική σκέψη και να ανακτήσουμε την εσωτερική ισορροπία. Η θετική σκέψη δεν είναι άρνηση της πραγματικότητας, είναι επιλογή εστίασης. Και ο εγκέφαλος, όταν του δείξεις νέο δρόμο, μαθαίνει.
