Η συναισθηματική ενδυνάμωση των παιδιών μέσα από την ενσυναίσθηση
Ενσυναίσθηση
Είναι η δυνατότητα του ατόμου να μπει στη θέση του άλλου και να νιώσει όπως εκείνο. Να αισθανθεί, δηλαδή, πέρα από τα όρια του εαυτού του.
Γιατί είναι σημαντική στα παιδιά;
Βοηθάει:
- Την προσωπική τους ανάπτυξη (νοητικά και συναισθηματικά).
- Την αλληλεπίδραση τους με άλλους.
- Την ανάπτυξη σχέσεων.
- Να συμπεριφέρονται κατάλληλα και θετικά.
Αρετή της ηθικής νοημοσύνης.
Εξαρτάται από τους ασφαλείς δεσμούς που έχουν αναπτύξει τα παιδιά στην οικογένεια.
Και στον τρόπο με τον οποίο το παιδί αντιμετωπίζεται από τους άλλους όταν βιώνει καταστάσεις πόνου ή όταν χρειάζεται βοήθεια.
- Σταματά τη βίαιη και σκληρή συμπεριφορά.
- Προτρέπει την ευγένεια.
Πότε εμφανίζεται;
Προκύπτει φυσικά και πολύ νωρίς.
Παρόλο που τα παιδιά με την ικανότητα αυτή, αν δε καλλιεργηθεί σωστά μένει αδρανής.
Τα μικρά παιδιά δε μπορούν να διακρύνουν τα συναισθήματα τους από τα συναισθήματα των άλλων συνήθως. Τα παιδιά δρουν στις δικές τους ανάγκες.
Από τι επηρεάζεται η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης:
Η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης επηρεάζεται από τη γνωστική ανάπτυξη, την αύξηση της ικανότητας διαφοροποίησης του ατόμου από τα άλλα άτομα και την δυνατότητα του ατόμου να μπορεί να πάρει την οπτική γωνία ενός άλλου ατόμου.
Πως βοηθάμε τα παιδιά να την αναπτύξουν;
- Επισημαίνουμαι τα συναισθήματα των άλλων!
Πως: Τονίζοντας τις εκφράσεις προσώπου, τη στάση του σώματος και τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις. - Παιχνίδι ρόλων!
Πως: Ζητάμε από τα παιδιά να υποστηρίξουν την πλευρά των άλλων. Ρωτάμε: “Πώς θα αισθανόσουν στη θέση τους;”.
Θεατρικό παιχνίδι με ή χωρίς μαριονέττες, κούκλες, κτλ. - Παιχνίδι φαντασίας συναισθημάτων!
Πως: Ζητάμε από τα παιδιά να φανταστούν τα συναισθήματα των άλλων. Οδηγούμε τα παιδιά να συνδεθούν με τα συναισθήματά των άλλων κάνοντας τα να φανταστούν πως αισθάνονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
‘Εξυπνη Ερώτηση
“Πως θα αισθανόσουν στη θέση τους;”
Όταν προκύπτει μία ευκαιρία, κάνουμε αυτή την ερώτηση, χρησιμοποιώντας καταστάσεις από τα βιβλία, εκδρομές, παιχνίδια και την πραγματική ζωή. Ζητάμε πάντα να μοιραστούν τα παιδία τα συναισθήματα τους!
4. Λεκτικοποίηση Συναισθημάτων
Πως: Δίνουμε όνομα στα συναισθήματα που βγαίνουν από τις συμπεριφορές αρνητικά και θετικά!
5. Επιβεβαίωση και Επιβράβευση
Πως: Ένας από τους πιο απλούς και αποτελεσματικούς τρόπους, για την ενίσχυση οποιασδήποτε συμπεριφοράς, είναι ο έπαινος της πράξης αμέσως μόλις συμβεί.
Ανταλλαγή Συναισθημάτων.
Μοιραζόμαστε δικά μας συναισθήματα σε αντίστοιχες περιστάσεις! Δίνουμε χώρο στα παιδιά να στεναχωρηθούν, να θυμώσουν, να απογοητευτούν! Δίνουμε χώρο και αποδοχή στα αρνητικά συναισθήματα να τα επεξεργαστούν και να πάρουν τη γνώση του εαυτού τους!
Διαχείρηση Επιθετικότητας
Άκου, ρώτα, μην αποσπάς, μην επικρίνεις, μην προσπαθείς να διορθώσεις ή να ωραιοποιήσεις!
Έτσι, θα λειτουργούμε με ενσυναίσθηση και γινόμαστε το πρότυπο!!!
Πως βοηθάει;
Αυτογνωσία
Τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν διάφορα συναισθήματα αλλά και εκφράσεις άλλων παιδιών, μαθαίνουν να εκφράζουν τα δικά τους συναισθήματα με απλές λέξεις αλλά και μη λεκτικά, μέσω του σώματος και εκφράσεων του προσώπου τους, αλλά και να διαπραγματεύονται και να δέχονται τις ευθύνες και τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους!!!
Διαχείρηση Συγκρούσεων και Απολαυστικές Σχέσεις!
Τα παιδιά μαθαίνουν να αντιδρούν κατάλληλα στα ερεθίσματα των άλλων, να κατανοούν και νοιάζονται για τους γύρω τους και να αντιλαμβάνονται τη διαφορετική προοπτική μέσα από την οποία βιώνει κάποιος ένα γεγονός.
Το παράδειγμα της Δανίας
Η ενσυναίσθηση μας βοηθά να φθάνουμε ευκολότερα σε λύσεις και στην οικοδόμηση καλύτερων ομάδων. Στη Δανία, το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο, η ενσυναίσθηση διδάσκεται από μικρή ηλικία στα σχολεία.
Οι εκπαιδευτικοί αφιερώνουν μια ώρα κάθε εβδομάδα για οικοδόμηση ενσυναίσθησης, συζητώντας με τα παιδιά για τα συναισθήματά τους και τις συγκρούσεις τους και όλοι μαζί εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων.
Αυτή η ώρα, που ονομάζεται “Klassen Time kage”, απαιτείται για όλα τα παιδιά ηλικίας 6 έως 16 ετών. Σημαίνει “η ώρα του κέικ στην τάξη”. Οι μαθητές αναλαμβάνουν εκ περιτροπής το ψήσιμο ενός απλού κέικ ή σνακ που μπορούν να απολαύσουν μαζί μετά από τη συζήτηση.
Όταν δείχνετε βαθιά ενσυναίσθηση προς τους άλλους, η αμυντική τους ενέργεια υποχωρεί και αντικαθιστάται από θετική ενέργεια. Τότε είναι που μπορείτε να γίνετε πιο δημιουργικοί στην επίλυση των προβλημάτων.
Stephen Covey
Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ανασφαλείς και ανεπιθύμητοι,τείνουν να είναι λιγότερο παραγωγικοί. Όταν αισθάνονται ότι οι άλλοι νοιάζονται γι’ αυτούς, παράγουν περισσότερα και βγάζουν τον καλύτερο τους εαυτό!
