Δεν είναι πάντα εύκολο να δούμε το στρες. Πολλές φορές δεν φωνάζει, δεν εκρήγνυται, δεν καταρρέει. Αντιθέτως, εμφανίζεται σιωπηλά: ένας κόμπος στο στομάχι, μια δυσκολία στον ύπνο, ένα βάρος στο στήθος που δεν εξηγείται. Αυτό είναι το συναισθηματικό στρες – η πίεση που δεν προκαλείται από εξωτερικά γεγονότα, αλλά από εσωτερικές συγκρούσεις, σκέψεις και συναισθήματα που δεν βρίσκουν διέξοδο.
Το συναισθηματικό στρες προκύπτει όταν το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του ή όταν καταπιέζει συναισθήματα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μπορεί να αφορά θυμό που δεν εκφράστηκε ποτέ, λύπη που “έπρεπε” να ξεχαστεί, ενοχές που δεν έχουν ανακουφιστεί ή ακόμη και αγάπη που δεν τολμήθηκε.
Το συναισθηματικό στρες δεν φαίνεται πάντα στην επιφάνεια. Συχνά όμως εκδηλώνεται με: • Αϋπνία ή ανήσυχο ύπνο • Εύκολη ευερεθιστότητα • Έντονο άγχος χωρίς συγκεκριμένη αιτία • Αίσθηση κόπωσης ακόμη και μετά από ξεκούραση • Σωματικά συμπτώματα (π.χ. ταχυκαρδία, πονοκέφαλοι, δυσπεψία) χωρίς οργανική αιτία • Τάσεις απομόνωσης ή συναισθηματικής απόσυρσης
Αυτό που διαφοροποιεί το συναισθηματικό στρες από το “κοινό” άγχος είναι ότι δεν έχει πάντα εμφανή εξωτερικό ερέθισμα. Το βάρος έρχεται από μέσα.
Πολλές φορές έχουμε μάθει να “μην ενοχλούμε”, να μην μιλάμε για όσα μας πονάνε, να χαμογελάμε ενώ μέσα μας νιώθουμε κατάρρευση. Το συναισθηματικό στρες είναι το τίμημα της συναισθηματικής καταπίεσης και της αυτοπαραμέλησης. Μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία, από σχέσεις χωρίς ασφάλεια, από υπερβολικές προσδοκίες ή ακόμα και από την ανάγκη να φανούμε “δυνατοί”.
Πώς μπορώ να το αντιμετωπίσω;
Το συναισθηματικό στρες δεν φαίνεται πάντα — αλλά αφήνει αποτύπωμα στη ζωή μας. Όταν αρχίσουμε να ακούμε την ψυχή μας με σεβασμό και τρυφερότητα, το βάρος αρχίζει σιγά-σιγά να φεύγει. Γιατί εκεί που η ψυχή πονά, δεν χρειάζεται σιωπή — χρειάζεται σχέση, κατανόηση, και πάνω απ’ όλα, αλήθεια.